Rüzgar, güneş, biyokütle gibi yerli enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaştırılması için yeni bir model ortaya çıktı. Yeni modele göre enerji kooperatiflerinin kurulması söz konusu olacak. Böylece enerji kooperatiflerinin 5 MW’a kadar lisansız üretim yapmasının önü açıldı. Mevzuat değişikliği sonucu çiftçiler başta olmak üzere, esnaf ve KOBİ’ler güçbirliği yaparak kendi elektriğini üretebilecek. İşin başında belirli bir ortaklık bedeli konulduktan sonra elektrik parası ödenmeyecek. Kapasite tahsis sorununun çözülmesiyle birlikte ürettiği fazla elektriği sisteme vererek ortaklık payına göre de para kazanılabilecek.

4 yılda maaliyet geri alınıyor

Türkiye’de ortalama 1 MW’lık bir yenilenebilir enerji tesisi kurmanın maliyeti 1 milyon Euro olarak hesaplanıyor. Yapılan yatırım 4-5 yıl içerisinde geri alınabiliyor. Uzmanlar özellikle enerji kooperatiflerine kırsalda bankaların ve devletin finansman desteği sağlaması gerektiğine dikkat çekiyor. Türkiye’de faaliyete geçmeyi bekleyen halihazırda kurulu 7 adet yenilenebilir enerji kooperatifi bulunuyor. Sistemin tam olarak faaliyete geçmesi için kapasite tahsis sorununun çözüme kavuşması gerekiyor. Enerji kooperatifi kurmak isteyen ortaklar Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (EPDK) bu konuda destek bekliyor.

En az 7 ortakla kuruluyor

Enerji kooperatifleri dünya genelinde yaygın. Türkiye’den daha az güneş potansiyeli olan Almanya’da 1.000’e yakın enerji kooperatifi bulunuyor. Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü bu kapsamda dünya örneklerini yakından inceledi. Türkiye’nin yıllık 250 milyar kWh enerji ihtiyacı bulunuyor. Bunun 85-90 milyar kWh’lık bölümü yerli enerji kaynaklarından karşılanıyor. Geriye kalan bölüm ise ithal enerji kaynaklarıyla temin ediliyor. Bu kapsamda her yıl yaklaşık 50 milyar dolarlık petrol ve doğalgaz ithalatı yapılıyor. Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile kooperatifler için muafiyet tanınarak ortak bağlantı noktası zorunluluğu olmaksızın ortak sayıları ile doğru orantılı olacak şekilde 5 MW’a kadar lisanssız üretim yapabilmelerinin önü açıldı. 7-100 ortaklı kooperatifler 1 MW’a kadar, 100’den fazla 500’e kadar ortaklı kooperatifler 2 MW’a kadar, 500’den fazla 1000’e kadar ortaklı kooperatifler 3 MW’a kadar, 1000’den fazla ortağı olan kooperatifler 5 MW’a kadar kendi elektriğini üretebiliyor.