Çankırı'nın Kızılırmak ilçesinde bulunan hidroelektrik (HES) santraline su taşıyan kanalın  15 Mayıs’ta  yırtılması  ile binlerce dekar arazi sular altında kalmıştı. Çiftçilerin korkulu rüyası haline gelen  Kızılırmak ilçesi Karaömer köyü Bayanpınar mevkiinde, HES’e su taşıyan kanalın yırtılan bölümü ile santral alanında CHP heyeti inceleme yaptı. CHP Milletvekili  Ömer Fethi Gürer,  “Tarım alanlarını yok etmek pahasına, Kızılırmak’tan 35 km öteye kanal açmak ve HES yapmak akıl alacak bir durum değil. Beton kanalın, suyun şiddeti ile yarılması sonucu binlerce dönüm ekili alan sular altında kalarak çiftçinin ürünü yok olmuştur. Kanal boyu yaptığımız incelemede farklı yerlerde halen risk devam ediyor. Bu kadar ipe sapa gelmez işlere nasıl göz yumuluyor” diye konuştu.

 CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun görevlendirmesi ile Çankırı ili Kızılırmak ilçesine gelen CHP heyeti, yaklaşık 3 hafta önce Çankırı’nın Kızılırmak ilçesindeki hidroelektrik santraline su taşıyan kanalın patlaması sonucu sular altında kalan 2 bin dekar tarım arazisinin bulunduğu alanda, taşkından zarar gören köylü, çiftçi ve köy muhtarları ile  bir araya gelerek, HES kanalında inceleme yaptı.

Heyete dert yanan muhtarlar ve çiftçiler, hidroelektrik santraline su taşıyan kanalın 15 Mayısta patlaması ile oluşan zararı ve HES’in bölgede yaratığı kaygıyı anlattılar.

CHP HEYETİNİN  KIZILIRMAK ZİYARETİ 

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Antalya Milletvekili Aydın Özer, Hatay Milletvekili Serkan Topal, Parti Meclis Üyesi Semra Dinçer ve CHP Kızılırmak ilçe Başkanı Erdoğan Alantor ile Çankırı’nın Kızılırmak ilçesinde, hidroelektrik santraline (HES) su taşıyan kanalın patlayıp taşması sonucu zarar gören ekili alanları gezdiler. HES’e su taşıyan kanalın yırtılması ile  15 Mayıs 2021 tarihinde meydana gelen su baskını, 11 köyde binlerce dönüm tarım arazisi ve ekili alanın zarar görmesine sebep oldu.

HES’TE SÖYLENEN OLMADI 

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer,  “HES yapılmadan önce, bölge halkına HES’in faydası ve bölgeye sağlayacağı katkılar anlatılmış. Buna rağmen Kızılırmak’a 35 km uzaklıkta olmayan bir kanal açılıp en verimli topraklar yok edilerek HES yapılmasına bir kesim karşı çıkmış ama istimlak bedelleri ödenip bölge köylere verilen vaatler ile kanal yapılmış ve HES inşa edilmeye başlanmıştır. Bazı köy muhtarları, yapılan kanalın suyu taşıyamayacağını yetkililere iletmesine karşın kanal inşası tamamlanıp HES devreye alınmıştır. Bir bölümü yığma toprak ile oluşturulan beton kanalın yırtılması ile 15 Mayıs’ta binlerce dönüm sular altında kalmış ve ciddi mağduriyet oluşmuştur. Köylü, arazisini bazı yerlerde kanaldan sızan su nedeniyle bir kaç yıldır ekemez duruma gelmiş ve bölge halkına fayda sağlayacağı söylenip istimlak edilen bölgelerde ağaçlandırma ve park yapılacağı sözleri de yerine getirilmemiştir. Aradan geçen sürede de bir çalışma yapılmadığı görülmektedir” diye konuştu.  CHP Heyetine konuşan Karaömerli köyü muhtarı, HES’in yapıldığı alanın etrafında sulu çamurun yayıldığını, kaldırılmayan hafriyat ve atıklar nedeniyle santralin çevresinde çeltik ekiminin yapılamadığını söyledi ve kanal yırtılmasından beri siyasi iktidar temsilcilerinin bölgeye gelip sorunları dinlemesini beklediklerini, ancak gelen olmadığını ifade etti.

İSTİMLAK PARASI ARAZİ DEĞERİ KARŞILAMADI 

Köylüler ise arazilerinin istimlak edilmesine rağmen  istimlak parasının bölgede verimli arazilerin ederini  karşılamadığını anlattılar. Köylüler, “HES’in faydasından çok zararı dokundu. 3 bin 600 dönüm arazimiz yok oldu. 50 bin dönüm çelik tarlası ekilemez durumda. Birileri para kazanacak diye, buradaki tarlalarımız ekilemez hale getirildi. Elektriksiz yaşayabiliriz ama gıdasız yaşayamayız. Ekmeğimiz elimizden alındı. HES mi önemli, çiftçi mi önemli? Gıda olmazsa  ne yenecek ? Taş mı yiyelim?” diye sordu. 

FÜZE ATILSA BİLE DELİNMEZ DENİLEN KANAL,  BASKILI SUYLA PATLADI 

CHP heyetine yaşadıkları mağduriyeti anlatan bir muhtar  ise HES’in inşaatı yapılırken, ilgili firma yetkililerinin “Füze atılsa bile delinmeyecek betonla çalışma yapıyoruz” dediğini belirterek, “ Suyun gücü füzeden etkili, bu beton kanal zayıf  kalır diye uyardık, dinlemediler. Dediğimiz oldu. Olan bize oldu” dediler.

ÇOK SAYIDA ÜRETİCİ TARIMI BIRAKTI 

HES nedeniyle çok sayıda üreticinin çeltik üretimi yapamadığını belirten köylüler, “TV’lere çıkıp ‘Çeltik taban fiyatı bilmem kaç lira’ diye açıklama yapıyorlar. Ekim yapamadıktan sonra taban fiyat 10 bin lira olsa ne yazar, 50 bin lira olsa ne yazar?” ifadelerini kullandı. 

HANGİ YÜZLE GELECEKLER?

Bir köyü ise HES kanalının patlamasının üzerinden yaklaşık 3 hafta geçmesine rağmen iktidarı tarafından hiçbir yetkilinin gelip geçmiş olsun dileğinde bulunmadığından yakındı ve “TV’lere çıkıp çıkıp bağıranlar, seçim zamanı burada yatıp kalkanlar neden gelip de bir geçmiş olsun demiyorlar? Buraya seçimde hangi yüzle tekrar geleceksiniz?” diyerek tepkisini dile getirdi. 

MAĞDURİYET BÜYÜK 

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ise HES nedeniyle binlerce dönüm arazinin ekilemez hale getirilmesinin yanı sıra, HES’e su taşıyan kanalın çökmesiyle oluşan zararın boyutlarının, özellikle çeltik üreticileri ciddi şekilde mağdur ettiğine şahit olduklarını belirtti. Ülkemizde  verimli tarım arazilerinin nasıl yok edildiğinin somut bir örneği Kızılırmak HES örneği diyen Gürer, “Çeltik ve buğday gibi ihtiyacımız olan ürünlerin yetiştiği alanın adeta nasıl talan edildiğini, heyet olarak yerinde gördük” diye konuştu.

AMAÇ FARKLI, SONUÇ FARKLI 

HES’in çevresindeki 11 köyün bu olumsuzluktan etkilendiğini yerinde gördüklerini söyleyen CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “ Heyet olarak ilçede Demokratik Kitle Örgütleri ve AKP’li Belediye Başkanını ziyaret ettik. Bölgede yer alan köy muhtarları ile görüştük. Köylülerle buluştuk. HES’i savunan hiç kimse yok. Kızılırmak’tan 35 km öteye, ekili ve verimli tarım arazileri yarılmak suretiyle, yer yer dolgu toprakla kanal yapılarak HES neden kuruluyor. HES’in ürettiği elektrik ile yok edilen arazilerden elde edilen gelire erişilemeyeceği ifade ediliyor. Hangi akıl ile HES'lerin en verimli arazilerin ortasına yapılması planlanmış anlaşılır gibi değil. Ayrıca yeterli ve gerekli önlemler alınmamış. Yanları beton olsa dahi zeminde sürekli oluşan su kaçağı neticesinde, çevre arazilerde kaynayarak çıkan su ile araziler ekilemez olmuştur. Bir de kanal yarılması ile birlikte, ekili araziler sular altında kalıyor. Köylere ulaşım sağlayan kanal üzerindeki köprülerde risk var. Oluşan zararın boyutları büyük. Su kanalına su verilmiyor. Yeniden su verilmesinden sonra risk var. Köylüler kaygılı. Ayrıca hafriyat alanına yapılacak ağaçlandırma yapılmamış ” diye konuştu.