CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, Dış Ticaret Endekslerine ilişkin olarak yaptığı açıklamada, değer endekslerinin; toplam ihracat veya ithalat değerlerinde meydana gelen değişimi ölçtüğünü kaydederek şunları söyledi:

“Mart ayında ihracat birim değer endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,5, ithalat birim değer endeksi yüzde 6,4 azaldı. Miktar endekslerine baktığımızda ise ihracat miktar endeksi yüzde 16 azalırken, ithalat miktar endeksi yüzde 8,8 artış kaydetti. Yani yaptığımız ihracat miktar olarak gerilerken, ithalat yükselmiş. Daha açık bir ifadeyle ihracat ile kazandığımızdan fazlasını ithalata ödemek durumunda kalmışız.”

İHRACAT YÜZDE 18 DARALDI

Değer endeksinin toplam ihracat veya ithalat değerlerinde meydana gelen değişimi ölçtüğüne dikkat çeken Erdoğdu, 2020’nin ilk çeyreği itibariyle bir önceki yılın aynı dönemine göre, ihracat birim değer endeksinin yüzde 1,5, ithalat birim değer endeksinin ise yüzde 5,8 azalış kaydettiğine işaret ederek şöyle devam etti:

“Aynı dönemde ihracat miktar endeksi yüzde 2,7 azalırken, ithalat miktar endeksi yaklaşık yüzde 16 arttı. Mart ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yaklaşık yüzde 18 daralarak 13 milyar dolar olurken ithalat yüzde 3 artışla yaklaşık 19 milyar dolar olmuştu. İhracatta görülen daralmanın yüzde 2,5’i ihracat fiyatlarının azalmasından kaynaklandı. İthalattaki artışın 10 puanı reel artıştan kaynaklanırken, ithal fiyatları bunu 6,4 puan azalış yönünde etkilemiş görünüyor.”

İhracat birim değer endeksinin, ithalat birim değer endeksine oranlanmasıyla hesaplanan Dış Ticaret Hadlerine bakıldığında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,2 arttığının görüldüğünü ifade eden Erdoğdu, bunun da dış ticarete konu malların önceki yıla göre daha ucuza alınıp daha pahalıya satıldığını gösterdiğini vurguladı. 

BÜYÜMEYİ 5,3 PUAN AŞAĞIYA ÇEKECEK

Erdoğdu, 2019 yılının son çeyreğinde ihracatın büyümeyi 4,7 puan aşağıya çektiğinin altını çizerek şu görüşleri dile getirdi:

“2020 ilk çeyrekte ithalat miktar endeksinin ihracat miktar endeksine göre daha hızlı artış kaydetmesi net ihracatın büyümeye katkısının negatif olacağına haber vermişti. Son yayımlanan Ödemeler Dengesi İstatistikleri sonrası ‘Net İhracatın Büyümeye Katkısını’ hesaplayacak durumdayız. İlk çeyrek itibariyle net ihracatın büyümeyi 5,3 puan aşağıya çekeceğini hesaplıyoruz. Mayıs ayına ilişkin olarak Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri’nin (OAİB) 12 Mayıs itibariyle yayınladığı rakamlardan hareketle, ihracatın geçen yılın aynı ayına göre yüzde 50 daralacağının işaretlerini almaktayız. Ticaret Bakanlığı’nın geçici dış ticaret verileri Nisan ayında ihracatın yüzde 41,4 zaten daralmıştı. Dolayısıyla ikinci çeyrekte de benzer bir tablo ile karşılaşacağız.”

İhracatın beklenenden çok hızlı düştüğünü, Mayıs ayında daha da kötü bir tablonun bizi beklediğini ifade eden Erdoğdu, “Zira Nisan verileri Şubat-Mart aylarının siparişleri idi. Karantinanın küresel ölçekte uygulandığı Nisan ayından sonraki Mayıs ve belki Haziran aylarında ihracat rakamları daha da kötü gelecek. Gerçekler mazeret kabul etmez, normalleşme sonrası zor günler kapıda” diyerek açıklamasını tamamladı.