İzmir’de 18 Ağustos 2019 da sıcak bir yaz günü saat 13 de Karabağlar Tırazlı Mahallesin de başlayan ve gökyüzünü kızıla boyayan orman yangını büyüyüp Menderes ve Seferihisar ormanlarına da yayılınca yüreklere de köz düştü. Aynı saatlerde Urla içesinin ormanlarında başlayan yangında dert üstüne dert ekledi. Yangın ancak üç günde, yaklaşık 53 saat süren çalışmayla kontrol altına alınırken bu yangın ülkemizin bu sene yaşadığı en büyük yangın olurken kimine göre 500 hektar kimine göre 5000 hektar kimine göre de 8000 hektar orman yok olmuştu.

Yangın kasıtlımı çıkarıldı? Yangın uçakları neden uçmadı? Helikopterler yetersiz mi kaldı? Ya da deniz gören bu büyük arazilerin rant için mi yakıldığı gibi tartışmalar kamuoyunda tartışıldı ve hala tartışılmaya da devam ediliyor. Ama yangının küle döndürdüğü alanın doğru dürüst bilimsel hesaplanmasını yapmaktan uzak olanlar bu tartışmalara bir de hemen oralara ağaç dikelim kampanyaları başlatmaya çabalıyorlar. Bu çabaların bazıları hiç şüphesiz ki iyi niyetli bazıları da felaketi ranta döndürme peşindeler. Öncelikle gelin şu soruların cevabını bulalım 1-Yangını kim ya da kimler çıkardı? 2- Yangın kaç hektar orman alanını yok etti? 3- Yangın alanında hangi bitki çeşitleri ve hayvanlar zarar gördü, yaklaşık bunların miktarları ne kadardır? Yanan bölgede ki toprağın çeşitliliği nasıldır, bu bölgede oluşturulacak ormanın ekolojik özellikleri ne olmalıdır? Temiz su kaynakları bu yangından nasıl etkilenmiştir, yine bu bölgede yağış durumu nasıl olacaktır? Bu ve buna benzer soruların cevabı bulunmadan o bölgenin yeniden ormanlaştırılması hayal den öte bir şey olmayacaktır. Bu soruların cevabını en doğru şekilde verecek olan 180 yıllık deneyim ve tecrübeye sahip Orman Genel Müdürlüğüdür.

Sanayinin kontrolsüz ilerleyişi dünyada ki iklim değişikliğinin tatlı su kaynaklarının azalışı ve orman alanlarının hızla azalmasına neden olmaktadır. Ormanların bilinçsiz kullanışına birde yapılaşmanın ormanlık alanlara yönelmesi toplumlarda duyarlığın artması ve çevreci hareketlerin yükselmesine doğal olarak neden olmaktadır. Fakat toplumlarda bu tür duyarlıklar yangınlar, maden aramaları ve ya hidroelektrik santrallar kurulurken yaşanmakta daha sonra ise ne yazık ki bu tepkiler güneş görmüş kar misali eriyip gitmektedir. Özellikle orman yangınlarından sonra duyarlı ama bilinçli olmayanlar tarafından yanan alanlara ağaç dikme kampanyaları düzenlemeye çalışılır. İyi de dünya da 200 yıldır ve ülkemizde 150 yıldır bir orman bilimi var. Bu bilim dalıyla uzmanlaşmış insanları yok sayarak dikilen fidanın geleceğe ne yararı olabilir. Toplumun duyarlı enerjisini küçük menfaatler uğruna yok etmek, iyi niyeti kötüye kullanmaktan öteye gitmeyecektir. 

İzmir ve çevresinde ki orman yapısını dikkate aldığımızda genellikle sarı cam ve maki bitki varlığıdır. Özellikle sarıçam çıralı ağaç yapısından ve yapraklarında eter yağları bulunduğundan alev alması ve hızlı yanması kolaydır. Yanan ormanlarımızın yerine yeniden ağaçlandırma işlemi yapılacaksa ki yapılmalıdır; o zaman kızılçam yerine Ege Bölgesinin doğal bitki örtüsünde bulunan Meşe, Çınar ve Melengiç gibi ağaç türleri daha çok tercih edilmelidir. Yanan ormanların yerinin yani toprağın hazırlanması da ayrı bir teknik konu olduğundan bu konuya medyatik bakış yerine bilimsel bakmak çok daha faydalı olacaktır. Orman biliminde artık uzaydan görüntüleme araçlarını dahi kullanıldığını düşünecek olursak bu bilim dalının Orman Botaniği, Ekoloji, Meteoroloji, Silvikültür, Ağaçlandırma, Amenajman, Fizik, Kimya, Toprak Bilgisi, Orman Zoolojisi, Yaban Hayvanları Bilgisi, Hukuk ve Ekonomi gibi geniş bir yelpazeyi içermektedir. İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Orman Müdürlüğü ve Üniversitelerde ki Ziraat Fakülteleri ile işbirliği yaparak bilimsel temelli ve de halkın geniş katılımını sağlayacak kampanya düzenlemelidir. Yeniden ormanlaştırılacak alan için Menderes bölgesinde bulunan Notion Antik Kenti çevresindeki doğal ormanlık alan mutlaka örnek alınmalıdır.

Orman yangınları yalnızca ağaçları toprağa düşürmez bir de o yangınları söndürmeye çalışanların bazılarını da toprağa düşürür. Orman Genel Müdürlüğünün verilerinde tam 114 işçisinden pilotuna, muhafaza memurundan mühendisine şehit verilmiş, bu şehitlerden tam 32 tanesi İzmir ve Manisa ormanlarında çıkan yangınlarda toprağa düşmüşlerdir. Tüm orman yangınlarında şehit düşenlerin anısına güzel bir heykel yakışmaz mı yanan İzmir’in dağlarına.

Not: Şehir dışında bulunduğumdan fotoğraflar internet sayfalarından alınmıştır.