Ülkemizin ulusal ve uluslararası düzeyde önemli başarılara imza atan değerli bilim insanlarını ve toplumun gelişimine katkıda bulunan kurumlarını kamuoyuyla tanıştırmayı amaçlayan Kadir Has Ödülleri’nin töreni gerçekleştirildi. Kadir Has Üniversitesi’nin kurucusu ve ülkemizin güzide hayırseverlerinden Kadir Has’ın vefatının 15. yıldönümünde, üniversitenin Cibali’deki merkez kampüsünde düzenlenen anma programı kapsamında 17. Kadir Has Ödülleri sahiplerini buldu.

Bu yıl, gelişen teknoloji ve yeni teknikler sayesinde çok hızlı gelişim gösteren multidisipliner bir bilim dalı olan Enfeksiyon Hastalıkları ve İmmünoloji alanında önemli başarılara imza atarak bu alandaki araştırmalara katkı sağlayan bilim insanlarımıza “Üstün Başarı” ve “Gelecek Vadeden Bilim İnsanı” ödülleri takdim edildi.

ÜSTÜN BAŞARI ÖDÜLÜ

17. Kadir Has Ödülleri’nde “Üstün Başarı Ödülü”, 25 senedir enfeksiyon ve immünoloji bilimlerinin ilerlemesine üstün katkılar sağlayan Prof. Dr. Moshe Arditi’ye verildi. Prof. Arditi, enfeksiyon ve bağışıklık sistemi, patojen ve konak etkileşimi ile doğal ve edinsel immüniteyi oluşturan hücrelerin işlevlerini araştırarak, enfeksiyon ve moleküler immünoloji araştırma alanlarını birbirine bağlayarak, özellikle kalp ve damar hastalıkları, ateroskleroz ve Kawasaki Hastalığı ile son iki senede de COVID-19 virüsü, bu virüsün bağışıklık sistemine etkileri, sebep olduğu hastalıklar ve tedavisine kadar uzanan geniş bir alandaki önemli buluşları, üst düzey akademik biyoloji ve tıp dergilerinde yayınladığı çok sayıdaki bilimsel çalışmaları sayesinde bu ödüle layık görüldü.

GELECEK VADEDEN BİLİM İNSANI ÖDÜLLERİ

17. Kadir Has Ödülleri’nde “Gelecek Vadeden Bilim İnsanı Ödülü” ise iki değerli bilim insanımızın, Dr. Billur Akkaya ile Dr. Münir Akkaya’nın oldu. Dr. Billur Akkaya, enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar ve kansere karşı bağışıklık sistemi yanıtında önemli rol oynayan ve bu hastalıklara yönelik tedavilerde etkili bir hedef olarak benimsenen T hücrelerin, düzenleyici T hücreler tarafından nasıl etkisiz hale getirildiğine dair hücresel ve moleküler düzeydeki deneysel çalışmaları sayesinde bu ödüle layık görüldü. Dr. Münir Akkaya ise enfeksiyon hastalıkları sırasında bağışıklık yanıtının çeşitli mikrobiyal etmenlerle nasıl yeniden programlandığı ve bu sürecin doğal ve kazanılmış bağışıklık unsurları arasındaki iletişimi ne şekilde etkilediğini bulmaya yönelik hücresel, moleküler ve metabolik seviyelerdeki deneysel çalışmaları sayesinde ödülün sahibi oldu.

PROF. DR. ARDİTİ, ÇOK GENİŞ BİR YELPAZEDE ARAŞTIRMALARINI SÜRDÜRÜYOR

1981’de Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden mezun olan Moshe Arditi, Yale Üniversitesi (ABD) Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 1981-83 yılları arasında araştırmacı olarak çalıştı. Chicago Üniversitesi’nden Çocuk Hastalıkları alanında uzmanlığını alan Arditi, 1986-1991 yılları arasında Northwestern Üniversitesi’nde Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları üst ihtisasını yaptıktan sonra, Güney Kaliforniya Üniversitesi’ne bağlı Los Angeles Çocuk Hastanesi’nde (USC-CHLA) Yardımcı Doçent (1991-94) ve Doçent (1994-1998) olarak görev aldı. 1998’de Kaliforniya Üniversitesi Los Angeles (UCLA) ve Cedars-Sinai Hastanesi’ne (CSMC) Profesör (2002) ve Çocuk Enfeksiyon Bölüm Başkanı olarak geçiş yapan Prof. Arditi, 2011’den bu yana UCLA-CSMC Çocuk Hastalıkları Araştırma Bölümü Kürsü Başkanı olarak ve Enfeksiyon ve İmmünolojik Hastalıklar Araştırma Merkezi’nin Kurucu Başkanı olarak çalışmaktadır.

Prof. Dr. Moshe Arditi 2014’te William Osler tarafından kurulmuş olan Association of American Physicians (AAP) üyeliğine seçildi. 2019'da Cedars-Sinai Hastanesi’nde “Pioneer of Medicine” ödülünü aldı. 2021'de Türkiye’de Bilim Akademisi üyeliğine seçildi. Araştırma konuları enfeksiyon ve bağışıklık sistemi, doğal ve edinsel immünite, patojen ve konak etkileşimi, özellikle kalp ve damar hastalıklarına etkisi, Kawasaki Hastalığı ve COVID-19 virüsü gibi geniş bir yelpazede devam etmektedir. Bu konulardaki bütün araştırmaları ve önemli buluşları son 25 senedir Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü (NIH) tarafından desteklenen Prof. Arditi, üst düzey akademik biyoloji ve tıp dergilerinde yayınlanan 177 makale ve 22 bine yakın atıf ile enfeksiyon, biyoloji ve immünoloji bilimlerinin ilerlemesine katkıda bulunmaya devam etmektedir.

DR. BİLLUR AKKAYA, T HÜCRELERİNİN ÇALIŞMA PRENSİPLERİNİ ARAŞTIRIYOR

Billur Akkaya, 2008 yılında Hacettepe Üniversitesi İngilizce Tıp Bölümü’nden mezun olduktan sonra doktorasını 2013 yılında Oxford Üniversitesi’nde (İngiltere) tam burslu olarak tamamladı. Doktora çalışmaları Oxford Üniversitesi Felix Başarı Bursu’yla desteklenen Dr. Akkaya aynı zamanda Oxford Üniversitesi’nin verdiği Hugh Pilkington Bursu’na da layık görüldü. Doktora sonrası çalışmalarını Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü’nde (NIH) tamamlayan Dr. Akkaya, 2021 yılında Ohio State Üniversitesi’nde yardımcı doçent olarak kendi laboratuvarını kurdu.

Dr. Billur Akkaya, T hücrelerinde PD-1 sinyal yolaklarının modülasyonu, T hücre metabolizması ve düzenleyici T hücrelerinin (Treg) bağışıklık yanıtını baskılama mekanizmalarını da kapsayan konularda 10 yılı aşkın süredir çalışıyor. Bağışıklık sistemi üzerindeki çalışmaları nedeniyle Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü Araştırma Görevlisi Üstün Başarı Ödülü, Amerikan İmmunoloji Derneği Thermofisher Yılın Doktora Sonrası Araştırmacısı Ödülü, Uluslararası Sitokin ve Interferon Birliği Sidney ve Joan Pestka Doktora Sonrası Mükemmeliyet Ödülü’nü kazandı. Şu an devam eden Projesi, Amerikan Ulusal Alerji ve Enfeksiyöz Hastalıklar Enstitüsü tarafından verilen Genç Yaratıcı Bilim İnsanı Ödülü’ne ve bu bağlamdaki proje destek fonuna layık görüldü. Dr. Akkaya ve ekibi, otoimmün hastalıklar ve kanserde düzenleyici T hücrelerin çalışma prensiplerinin moleküler temellerini araştırmaktadır.

DR. MÜNİR AKKAYA, B HÜCRELERİNİN BİYOLOJİSİNE ODAKLANIYOR

2007 yılında Hacettepe Üniversitesi İngilizce Tıp Bölümü’nden mezun olan Münir Akkaya, doktora derecesini 2012 yılında Oxford Üniversitesi’nden aldı. Doktora tezi, lökosit yüzey moleküllerinin CD200R ailesi etkileşimleri sırasında bağışıklık yanıtının regülasyonu konusuna odaklanan Dr. Akkaya, doktora sonrası eğitimi için Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü’nde B hücre biyolojisi ve bağışıklık metabolizması ile ilgili çalışmalar yaptı. Buradaki araştırmaları, mikrobiyal sinyallerin B hücrelerinin hayatta kalmasını ve farklılaşmasını etkileyebileceği yeni mekanizmaları karakterize etti. B hücre biyolojisi üzerindeki çalışmalarının yanı sıra Plasmodium (sıtma) enfeksiyonları bağlamında konak-patojen etkileşimleri üzerinde çalıştı.

Lisans eğitimi sırasında TÜBİTAK tarafından Onur Bursu ve Hacettepe Üniversitesi tarafından Başarı Bursu kazanan, doktora eğitimini ise İngiltere Medikal Araştırma Konseyi tarafından verilen burs ile karşılayan Dr. Münir Akkaya, Sitokin ve Interferon Birliği Milstein Genç Araştırmacı Ödülü, Amerikan İmmunologlar Derneği Termofisher Genç Araştırmacı Başarı Ödülü, Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü Araştırmada Mükemmeliyet Ödülü ve FASEB Dr. Benvenuto Pernis Memorial Genç Araştırmacı Ödülü’nün sahibidir. Çalışmalarına Ohio State Üniversitesi’nde yardımcı doçent olarak devam etmektedir.

“PANDEMİ DÖNEMİNDE EĞİTİM ALANINDA KAZANILAN BAŞARILARI, BİLİM VE SAĞLIK EMEKÇİLERİNİN ÇABALARI MÜMKÜN KILDI”

Prof. Dr. Moshe Arditi, Dr. Billur Akkaya ve Dr. Münir Akkaya’ya ödüllerinin takdim edildiği törende Kadir Has Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Can Has, Kadir Has Vakfı Başkanı Nuri Has ve Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz birer konuşma yaptı.

Mütevelli Heyeti Başkanı Can Has, insanlığa, doğaya ve yaşamın geleceğine katkı sağlayan bilim insanlarımızın çabalarını destekleyen bu ödüllerin, Türkiye’nin eğitim gönüllüsü Kadir Has’ın adını yaşattığını; 25. yılını kutlayan Kadir Has Üniversitesi’nde ilmek ilmek dokunan araştırma, bilim, sanat ve kültür desenlerine ödül sahibi bilim insanlarımızın çalışmalarının da katıldığını belirtti. Geçtiğimiz iki yılda tüm dünyayı etkisi altına alan salgınla mücadele edebilmemizin bilim insanları sayesinde mümkün olduğunu belirten Can Has, bu mücadelede özellikle immünologların çalışmalarının önem kazandığının altını çizdi.

Kadir Has Vakfı Başkanı Nuri Has konuşmasında, Kadir Has Üniversitesi’nin, Türkiye için, güçlü bir ekonomi, demokrasi, insan hakları, kadın hakları, ifade özgürlüğü, laiklik, kültür ve sanat kadar önemli olan yüksek öğrenimin ve bilimin gelişmesine çeyrek asrı geride bırakan büyük katkı sağladığını söyledi. Kadir Has Üniversitesi’nin pandemi şartlarında bile büyük bir azimle çalışarak akademik başarılara imza atan değerli hocalarına, Bilim Akademisi Genç Bilim İnsanları Araştırma Programı kapsamında ödül alan genç akademisyenlere, üniversitede oluşturulan araştırma ekosisteminin önemli bir paydaşı olmaları için öğrencileri teşvik eden tüm yöneticilere ve öğretim üyelerine teşekkürlerini ileten Nuri Has, salgın tehdidi altındaki yaşamlarımızın sorunsuz devam edebilmesi için çalışmalar yürüten tüm bilim insanlarının nezdinde bu yıl ödül alan bilim insanlarımızı tebrik etti.

Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz ise sözlerine, dört yıl önce göreve geldiğinde yaptığı konuşmadan bir alıntı ile başladı: “Bizim akademisyen olarak görevimiz, geleneksel eğitim modellerinin dışına çıkarak yeni eğitim modelleri kurgulamaktır. Kadir Has Üniversitesi bu dönemde araştırmayı ana eksenine yerleştirip bu eğitim modellerini geliştirecektir,” idealiyle yola çıktıklarını söyleyen Prof. Durukanoğlu Feyiz, Türkiye’de tek, dünyaya örnek olan Yeni Eğitim Modeli’nin sağlam temeller üzerine kurulduğunu söyledi.

Kadir Has Üniversitesi’nin Hazırlık eğitiminde önemli bir dönüşüm yaşandığını, lisans eğitiminin iki ayağı olan Çekirdek Program ve Proje Tabanlı Eğitim’de de çok önemli gelişmelerin kaydedildiğini belirten Prof. Durukanoğlu Feyiz, üniversitedeki araştırma ekosisteminin tüm lisans ve lisansüstü öğrencileri ile akademik çalışanları besleyecek bir şekilde dönüştürmek adına cesur adımlar atıldığına dikkat çekti. Kadir Has Üniversitesi’nin araştırma odaklı gerçek bir dünya üniversitesi olma yolunda önemli aşamalar kaydettiğini belirten Prof. Durukanoğlu Feyiz, pandemi döneminde dahi tüm bu çabaların kesintisiz şekilde sürdürülmesini mümkün kılan bilim ve sağlık çalışanlarına teşekkür ederken, ödül alan bilim insanlarını da tebrik etti.

17. KADİR HAS ÖDÜLLERİ DEĞERLENDİRME KURULU (*)

Prof. Dr. Murat Akova, Hacettepe Üniversitesi
Prof. Dr. Nihat Berker, Kadir Has Üniversitesi
Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz, Kadir Has Üniversitesi
Prof. Dr. Önder Ergönül, Koç Üniversitesi
Prof. Dr. Gökhan Hotamışlıgil, Harvard Üniversitesi
Prof. Dr. Güher Saruhan Direskeneli, İstanbul Üniversitesi