Karne başarısı ‘tek başına’ bir başarı ölçütü değildir!

Karne başarısı ‘tek başına’ bir başarı ölçütü değildir!

Röportaj: Pınar Yeşiltay Sevim

Okulların yarı yıl tatiline girmesi ve karne telaşı bugünlerde velilerin gündemlerindeki en önemli konu başlıklarından biri. Sosyal medyada karne fotoğraflarının paylaşım günleri başlıyor. Çocuğunun başarısı ile haklı gurur yaşayan anne ve babalar olduğu gibi başarısızlığı dolayısı ile kaygılanan ve hatta çocuğa direk yaptırımda bulunan ebeveynler de söz konusu olabilmekte. Aynı zamanda çocuklar için de benzer kaygı ve ödül - ceza beklentilerin yüksek olduğu bir zaman dilimi. anne ve babaların aklındaki sorulara yanıt vermek için karnenin bir çocuğun başarısındaki tek gösterge olup olmadığını, karnelerdeki başarı dolayısı ile ödül bekleyen ya da düşük başarı nedeniyle cezalandırılan çocukların gerçeğini Psikolojik Danışman Ferhat Yılmaz ile konuştuk. 

Ferhat Bey karne zamanı geldiğinde bazı ebeveyn ve çocuklar heyecanlanırken bazı ebeveyn ve çocuklarda ise yoğun bir kaygı ortaya çıkmaktadır. Hem ebeveynde hem de çocuklarda bu tepki farklılıklarını ortaya çıkaran karne gününe ilişkin neler söylemek istersiniz?

Karne günü çoğu çocuk için duygusal çatışmaların yaşandığı bir anıdır.

O gün çocuğun içindeki olumlu duygular ile olumsuz duygular çatışır.

Çocuklar; mutluluk ile kaygı duygusu arasında kalır. Şöyle ki; Okullar tatil olduğu için mutlu olurken kötü notlara olan bir karneye sahipse kaygı yaşar. Çünkü çocukların değeri karne notlarıyla belirlenir.

İyi not alanlar değerli, kötü not alanlar değersiz hisseder.

Yetişkin ya da çocuk fark etmiyor. İnsanda en çok stres yaratan şeylerden biri yargılanma endişesidir. Diğer taraftan çocuk iyi not alsa bile, bunun bir değerlendirme mekanizması olduğunu bildiği ve başarılı çocuk imajını sürdürmesi gerektiği için ‘kaygı’ hisseder. Yani, çocuğun karnesi iyi olsa da kötü olsa da bir yargı olacaktır. Yargı da insanlarda strese neden olur. Dikkat ederseniz bu durumda çocuğun değerini belirleyen şey her iki durumda da karne ve notları oluyor. (Bu durumu birazda biz ebeveynler karnen iyi gelirse, takdir alırsan gibi söylemlerle vaatlerde bulunarak öğrenmeyi amaç olmaktan çıkartıp vaatlerle araç hailine getirebiliyoruz.)

Sonuç olarak

Karne döneminde öğrenciler, değerlendirilecek olmanın verdiği kaygıyı yaşar. 

Karnenin (başarının) çocukta kaygı yarattığı nasıl anlaşılabilir? Kaygı’nın belirtileri nelerdir?

Kaygının en belirgin şekili  fiziksel şikayetlerdir. Bunlar mide rahatsızlılar. Kalp çarpıntısı, Nefes alıp vermekte güçlük anksiyetenin en belirgin semptomudur. Bunların dışında derslerine ya da ders çalışmaya konsantre olamama, dersin başına saatler geçirmesine rağmen çalıştığı dersi bir türlü anlayamama buna bağlı olarakta gelişen çaresilik şeklinde devam etmektir. Şöyleki Stres altında kişi stres hormonu olan kortizon üretir ve bunun öğrenme üzerinde olumsuz etkisi söz konusudur. Baskı, kaygı ve stresin olmadığı yani kişinini kendini güvende hissettiği atmosferde öğrenme daha çabuk ve kalıcı şekilde gerçekleşir.

Karne gerçekten tek başarı göstergesi midir? Daha doğrusu çocuğun başarılı ya da başarısız olarak değerlendirilebilmesi için hangi kriterler dikkate alınmalıdır?

Karne başarısı ‘tek başına’ bir başarı ölçütü değildir.

Hayatı, doğayı vb bir çok şeyi sorgulayan, eleştirel düşünen ve gerçekten hayatı anlamlandıran öğrenciler her zaman yüksek not alamaz. 

Gerçek başarı; bilgileri ezberlemek, sınavları geçmek ve yüksek not almak değil diğer insanların hayatında anlam yaratmaktır.
 
Başarının temelindeki %85 faktör kendine güven. Buradanda anlaşılacağı üzere başarabilirim duygusu aşılamak başarıdan ziyade çalışmasına övgüde bulunsak bizim içinde çocuk içinde olayın seyri değişmektedir. 

Karnedeki düşük notlar çocuklarda nasıl bir duygu durumu yaratmaktadır? Karnelerle ilgili çocuklara nasıl yaklaşılmalıdır? Aileler nelere dikkat etmeli?

Aslında bugünlere kalmadan  bu çatışmanın zaten yaratılmaması gerekir.

Çocukların değeri notlarla ya da başarıyla belirlenmemelidir.

Ama çatışma da yaratıldıysa, çocuğa bir şey söylemektense, onun duyguları dinlenmelidir.

Kötü bir karneye  sahip çocuğa onun ne hissettiği sorulabilir ya da üzgün olmalısın denebilir. Notlarının daha iyi olmasıyla ilgili sizin yapabileceğiniz bir şey var mı? Bunu ona sorabilirsiniz.

Bu durumda çocuk değeri sorgulanmadan elinden geleni zaten yapacak ve başarı doğal olarak gelecektir

Karnesi Kötü Olan Çocuklarla İletişim Kurma Yöntemleri neler olmalıdır?
  
Hiçbir öğrenci kötü not aldığı için kendini mutlu hissetmez. Emin olun bu durumdan oda üzgün hissediyordur. Bu durumda ve sadece karne notlarıyla ilgili değil çocukla yaşamınızın tamamına duygularını anladığınızı belirten geribildirimler verdiğinizde  hem kendi duygularını ifade edebilen bir birey yetiştirmiş hemde duygulanının anlaşıldığını fark ettiği için yargılanma stresinden uzaklaştırarak başarabilirsin mi vermiş olacaksınız.

Son dönemde hızla sayıları artan özel kolejlerde sadece veli kaybetme kaygısı ile yüksek notlar verildiği bilinen bir gerçek. Bir çocuğun gerçek anlamda değerlendirilmesi hususunda öğretmen ve okul yöneticilerine önerileriniz nelerdir?

Bahsettiğiniz durum zaman zaman bazı velilerde çocuklarının yüksek not almasıyla ilgili gelmekte. Ancak bunun gerçekliği göreceli bir durum olabilir. Farz edelim böyle bir durum söz konusu bu durum o günü kurtarmaktan başka bir işe yaramayacağı gibi MEB yaptığı sınavlarla karşılaştığında ya da başarısız olduğunda o çocukta bir çok ruhsal sıkıntıya sebebiyet verme ihtimalini doğurmaktadır. Ebeveynlerin ve öğrencilere önerim okul sınavlarında ki temel mantık öğrenmenin gerçekleşip gerçekleşmedini tespit etmek. Aldığınız not ne olursa olsun öğrenmenin gerçekleşip gerçekleşmediğini belirleye bilir bu alanlara daha ağırlık vererek sınavlarınıza daha antremanlı çıkabilirsiniz.

Son olarak söylemek istediğiniz bir şey var mı?

Bu tatil döneminde kendine güvenli çocuklar yetiştirmeye gayret ederek katkı sağlamanız dileğiyle sağlıklı ve mutlu bir tatil diliyorum.

HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.