Rekabet Kurumu’nun İzmir merkezli bir beton grubuna yönelik verdiği milyonlarca liralık cezalar, beton ve çimento sektöründeki kartel tartışmalarını bir kez daha gündeme taşıdı. Elbette bu cezalar, kirli düzenin resmi belgesi niteliğinde. Ancak işin ilginç tarafı, sektör temsilcilerinden gelen açıklamalar. Özellikle de Torbalı Ticaret Odası Başkanı Abdulvahap Olgun’un açıklamaları dikkat çekici. Daha doğrusu, ironik.

Sayın Olgun, açıklamasında “İzmir’de adeta görünmez bir anlaşma söz konusu” diyerek firmaların organize bir şekilde hareket ettiğini, fiyat belirleyip müşteri paylaştıklarını söylüyor. Ancak burada insan sormadan edemiyor: Bu kartel yıllardır var da siz neredeydiniz Sayın Başkan?

Bugün çıkıp “kartel var, rekabet yok” demek kolay. Oysa yıllardır bu sektörde faaliyet gösteren, firmalarla toplantılar yapan, sektör temsilcileriyle aynı masada oturan biri olarak, bu düzenin bir parçası değil miydiniz? Şimdi cezalar kesildikten sonra ortaya çıkıp “bu yapının dağıtılması için daha fazlası yapılmalı” demek, sorumluluktan sıyrılmanın kolay bir yolu gibi görünüyor. Çünkü bu durumun ortaya çıkmasında yerel ticaret odalarının denetim mekanizmasındaki eksiklikleri, sessizliği ve zaman zaman olan bitene göz yumması da en az firmaların iş birlikleri kadar sorgulanmalı. Sayın Olgun’un açıklamalarında eksik olan şey tam da bu: Öz eleştiri.

Bu kentte betonun metreküpü 3 bin liraya dayandıysa, bu sadece birkaç şirketin suçu değil. Denetlemeyen, görmezden gelen, kamuoyunu zamanında bilgilendirmeyen herkesin suçu. Ticaret Odaları sadece açıklama yapan kurumlar değil, aynı zamanda sektörün nabzını tutan, düzenin bekçisi olması gereken kurumlardır.

Kısacası, geç kalmış açıklamalar, sektörle yıllardır içli dışlı olan bir başkanın vicdanını rahatlatabilir ama kamuoyunu ikna edemez. Şimdi gerçekten bir adım atılacaksa, önce sorumluluktan kaçmadan, “biz nerede eksik yaptık” sorusunu sormak gerekir. Yoksa bu tür açıklamalar sadece vitrin süsü olur.

Dahası, Sayın Olgun’un açıklamalarında dikkat çeken başka bir çelişki daha var: Kartelden bahsediliyor, “4-5 firma organize çalışıyor” deniyor ama tek bir firma ismi bile zikredilmiyor. Oysa eğer gerçekten bu yapının dağılmasını istiyorsanız, sorumlulardan hesap sorulmasını talep ediyorsanız, kamu adına konuşan bir Oda Başkanı olarak açık ve şeffaf olmanız gerekirdi. İsimsiz suçlama, suçlamadan çok imaj düzeltme çabası gibi görünür. Üstelik zaten Rekabet Kurumu cezayı kestiği firmaların ismini resmen açıklamışken, sizin hâlâ örtük konuşmanız, “ben söyledim ama kimseye dokunmadım” yaklaşımından öteye gitmiyor. Bu durumda da kamu yararını değil, belli dengeleri koruma çabası öne çıkıyor. Gerçek mücadele, açık yüreklilik ister. Yoksa kartelcilikten şikâyet edip kartelin adını anmamak, en hafif tabirle samimiyet sorununu gündeme getirir.