Atardamarlarımız yapısı gereği esnektir fakat zamanla bu esneklik bozulmaya başlar. Bunun sonucunda vücudun belirli bölgelerinde damar sertleşmesi meydana gelir. Avrasya Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Uzm. Dr. Ahmet Sarıçopur, damar sertleşmesi ile ilgili bilinmesi gerekenleri ve tedavi yöntemlerini paylaştı.
 

Damar sertliği nasıl anlaşılır?
 

Atardamarlar vücudumuz için gerekli olan oksijen ve besinleri taşıma görevini yerini getirir. Atardamarlarda biriken plak adı verilen maddelerden dolayı tıkanmalar yaşanır ve damarlar sertleşir. Bu sebeple vücudumuz için gerekli besinler ve oksijen organlarımıza ulaşmaz. Damar sertleşmesi denilen bu problem, genel olarak vücudumuzun 4 farklı bölgesinde görülür. Bacak, böbrek, kalp ve beyin damarlarında rastlanılan rahatsızlığın anlaşılması için tıkanıklığın yaşandığı bölgelerde yarattığı etkilere bakmak gerekir.

Kalbi besleyen koroner damarlarda tıkanma yaşanıyorsa

Kalp damarlarındaki tıkanmanın sebebi damarlarda kan yağlarının birikmesi ve zamanla damarların iç kısımlarının bu yağlar nedeniyle kalınlaşarak damar yolunu kapatmasıdır. Koroner damarlarda meydana gelen tıkanıklıkların belirtileri şunlardır;

Göğüs bölgesinde yanma ve baskı hissi,

Egzersiz sırasında göğüs bölgesinde sıkışmalar yaşanması,

Kalpte yanma hissi,

Kalp ritim bozukluğu,

Nefes darlığı.

Bacak damarlarında tıkanma olursa

Bacaklarda görülen damar tıkanıklığının sebebi damar hasarları olabileceği gibi hareketsizlikten dolayı da bu rahatsızlık ortaya çıkabilmektedir. Sertleşen damarlar dinlenme durumunda kan akışı yeterliyken hareket sırasında yetersiz kalmasına neden olmaktadır.

Ayak topuklarında veya parmaklarında yara oluşumu,

Bacakta şişkinlik,

Yürürken ağrılar yaşanması, dinlenmekle bu ağrıların geçmemesi,

Tıkanıklığın olduğu kısımda ciltte ısınma yaşanması gibi belirtileri vardır.

Eğer, böbreklere giden damarlarda tıkanıklık olursa 

Böbrek damarlarında yaşanan tıkanmalar veya kireçlenmeler genellikle vücuttan böbreğe giden ana damarlarda görülür. Belirtileri şunlardır;

Tansiyon yükselmesi,

Yüksek tansiyonu ilaç ile kontrol altına alamamak,

Böbrek fonksiyonlarında bozukluk görülmesi,

İdrarda kan görülmesi,

Ani gelişen akciğer ödemi

Beyin damarlarında tıkanma varsa

Şah damarlarında veya vertebral artellerin kireçlenmesi sonucunda ani felçler yaşanabilmektedir. Kişide bilincin kaybolması, görme duyusunda azalma ve konuşma bozuklukları damarın tek taraflı tıkanıklığının yol açtığı diğer sorunlardır. Beyin damarlarında yaşanan tıkanıklığın belirtileri ise şunlardır;

Bacak ve kollarda güç kaybı,

Yüz bölgesinde uyuşukluk yaşanması,

Baş dönmesi ve dengede bozulma,

Konuşulanları anlamakta güçlük,

Görme bozukluğu 

Konuşma bozukluğu 

Damar sertleşmesi yaşanan bölgelerde uygulanan tedaviler
 

Bacak damarlarında tıkanıklık olduğu tanısı konulduktan sonra hastalara tıkanıklığın durdurulması ve gerilemesi için önerilen ilk şeylerden biri düzenli egzersiz ve sigarayı bırakmalarıdır. İlaç tedavisi tek başına damar tıkanıklığını ortadan kaldırmaz fakat tedavi sürecinde bazı kan sulandırıcılar ve kılcal damarları genişleten ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar sayesinde tıkanmalardan dolayı yaşanan ağrılar hafifletilebilir.
 

Anjiyo ile tedavi…
 

Eğer tıkanıklık hastayı günlük hayatını zorlaştıracak derecede etkiliyor ise hayat tarzı değişiklikleri ve ilaçlara rağmen şikayetleri gerilemiyorsa anjiyografi veya ameliyatla damarlar açılabilir. Anjiyo işlemi ameliyat değildir. Bu tedavi yöntemi ile hastanın damarlarının olduğu kısma stent yerleştirilerek damar açılır. Bu işlemlerden sonra hasta günlük hayatına kısa sürede devam edebilir.
 

Bypass ile tedavi…
 

Damar sertliği kalp damarlarında meydana geldiyse anjiyo yapılarak, stent takılarak veya bypass ameliyatı ile bu tıkanıklık giderilebilir. Stent işlemi tıkalı veya ciddi darlık olan bölgeye metal kafes yerleştirilerek damarın tam açıklığının sağlanmasıdır. Koroner bypass ameliyatı ise bacak, kol veya göğüs içi damarlardan ihtiyaç kadarının alınarak aokt ile tıkalı kalp damarına bağlanacak kan akışının sağlanmasıdır. Hastaya hangi işlemin yapılacağına koroner anjiyografi sonucuna göre hasta, kardiyolog ve kalp damar cerrahi karar verir.