Modern ahır, modern hayvan Barınağı, modern damlar sık sık duyduğumuz kelimeler. Kanaatimce “modern ahır” denilenler aslında ineklerin ihtiyaçlarını karşılayan barınaklardır. Başka bir deyimle olması gerekendir. İneklerin kuru ve temiz bir yatma yeri olması, hareketlerinin kısıtlanmaması, yeme ve suya rahat ulaşabilecekleri bir ortamda bulunmaları temel ihtiyaçlardır. İneklerin normal davranışlarını sergileyebilecekleri damlar “modern barınak “olarak adlandırılıyor. Fakat ineklerde strese yol açmayan damlar zaten sürdürülebilirlik için şarttır ve lüks sayılabilecek bir tarafı yoktur.
Kışın aşırı soğuk ve rüzgârdan inekleri koruyacağımız gibi, yazın da sıcak stresine karşı önlemler almalıyız. Normal olan budur. İnekleri kalabalık, sıkışık, amonyak dolu, havalandırmasız damlarda tutmamak, baştan doğru barınaklar yapmak ülkemizde “modern ahır “yapmak anlamına geliyor ne yazık ki!
İneklerin rahat yatıp kalkabilecekleri, yatıp kalkarken her seferinde ağrı duymayacakları ortamları oluşturmak verim için, sağlık için zaten gereklidir. Olması gerekeni “modern ahır” olarak nitelemek doğru değildir. İneklerin yaşam alanlarını konforlu bir şekilde oluşturursak karşılığında sağlıklı, verimli bir sürümüz olur
Eğitim Şart
Geçenlerde elime 1966- 1968 yıllarında yayınlanmış iki dergi geçti. Hayvancılık köşelerinde uzmanlar tarafından yazılmış bilgileri görünce şaşırdım. Yaklaşık 60 yıl öncesinde benim hala bugünlerde anlatmak istediklerimi anlatmışlar. Şaşırmakla kalmadım biraz da umudumu yitirdim. Son 60 yılda fazla yol alamamış olduğumuzu gördüm. Ben bunları 60 yıl sonra bile anlatmaya gerek duyuyorsam hiç de iyi bir seviyede olmadığımızı düşündüm. Yıllar öncesinden, 1966,1968 yıllarında verilen bilgilerden bazı bölümleri buraya alacağım;
“Ot hayvanların ihtiyacı olan en önemli besin maddesi olan protein bakımından samandan on misli daha değerlidir. Fakat samana nazaran otun en önemli değeri ihtiva ettiği vitaminlerdir. Bunların başında A vitamini gelir. Hayvanların gerek sıhhatleri ve gerekse verimleri bakımından hayati olan bu vitamin otlarda bol miktarda bulunduğu halde samanda yoktur. İşte bunun içindir ki ileri memleketlerde saman yem olarak kullanılmamaktadır.
Fakat her otta da bol miktarda vitamin bulunmaz. Bunu unutmamak lazımdır. Ot rengi ne kadar yeşil ve yaprakları da ne kadar fazla olursa vitamin o kadar fazla demektir.
Bunu temin etmek için de otu geç bırakmadan biçmek ve kurutmasına, taşınmasına, muhafazasına çok dikkat etmek icap eder”.
Bir başka uzmanın yazısında da bu konuya değinilmiş. Şöyle yazıyor; “İleri memleketlerde saman yem değildir ve sap halinde sadece yataklık olarak kullanılır. Bunu onların imkanları bol olduğu için yapılan bir israf olarak düşünmek doğru olmaz. Çünkü bu yataklık önemli bir gayeye hizmet eder. Temel gayesi hayvanların altını kuru tutmak ve böylece sıhhatlerini koruyarak daha verimli hale getirmektir”.
Bu temel bilgiler bugün de geçerlidir. 60 yıl öncesinde söylenenler hala doğrudur. Ancak bunların çok geride kalması gerekirdi.
Son yıllarda bazı ilerlemeler olmuştur. Ancak bunların tamamen geride kalması gerekirdi. Biz daha büyük oranda bunları aşamamışken iyi hayvancılık yapamayız. Eğitime devam etmeli, her yerde, her şekilde doğruları anlatmayı sürdürmeliyiz.