Bilindiği gibi Sanayi Komisyonu’ndan onaylanarak buradan çıkan, 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunun Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesi ve Yürürlükten Kaldırılması Hakkında Kanun’da yapılması öngörülen değişikliklerle zeytinlik sahalarda ‘kamu yararı’ gerekçesi ile madencilik ve sanayi yatırımlarına izin verilebilinecek. Yasa mevcut haliyle zeytinlik sahaların üç kilometre dışına dek herhangi bir zarar verici çıktısı olan tesisin yapımına ve işletilmesine imkan tanımıyor.

Zeytindostu Derneği Yönetim Kurulu adına Başkan Murat Çetin’in imzasını taşıyan dört maddelik çözüm önerilerini uzmanların oluşturduğu bilimsel temelli önlemler oluşturuyor. Derneğin çalışmasında; Sözkonusu tasarının geçmesi durumunda yapılması mümkün olacak değişikliklerin doğurabileceği hatalı sonuçlara karşın 10 yıla kadar hapis cezası getirilmesi gibi önerililere de yer verildi.

Zeytindostu Derneği tarafından hazırlanan öneri paketinde; hapis cezalarında artış öngörmenin yanı sıra, zeytin ağaçlarının taşınmasında uzmanlaşma şartının aranması, yatırımlarda amaç dışına çıkılması durumunda uzman kurulun raporunun geçerliliğini yitirmesi gibi konular ile anıt ağaçların özel statüsüne yönelik öneriler de bulunuyor.

TOPLUMSAL UZLAŞI UYARISI

Dernek Başkanı Murat Çetin, sözkonusu tasarının zeytin üreticilerinin, sektör temsilcilerinin görüşü alınmadan hazırlandığını belirterek, uzlaşı sağlamayı amaçlayan bilimsel temelli çözüm önerilerini ilgili yerlere ulaştırdıklarını kaydetti. Tasarı bu haliyle toplumsal uzlaşıyı zedeler uyarısında bulunan Çetin; “ Zeytindostu Derneği Yönetim Kurulu olarak biz bilimsel temeli olan çözümlerden yanayız. Mevcut Kanun taslağının geçmesi durumunda zeytin ağacının farklı nedenlerle yok edilmesinin yanı sıra toplumsal barışımız da erozyona uğramış olacaktır” diye konuştu.

4 MADDELİK ÇÖZÜM PAKETİ

Zeytindostu Derneği Yönetim Kurulu adına Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım, ilgili bakanlar ile milletvekillerine gönderilen ve üzerine görüşülmesi talep edilen çözüm paketi şu önerilerden oluşuyor.

1-Karayolları, Demiryolları, Havayolları ve hatta Denizyolları için açılacak ihalelerde; “Proje sahası içinde yer alacak zeytin ağaçları kesinlikle kesilmeyecek ve tekniğine uygun şekilde, ağaç dinlenme döneminde sökülüp taşınacak veya fidancılara satılacaktır. Söküm işi profesyonel firmalar (fidan üreticisi, peyzaj firması) tarafından yapılmalıdır. Diğer yandan proje alanındaki zeytinlik yok edildiği için farklı bir mekanda dekara 30-40 zeytin fidan dikilip en az 3 yıl bakımını üstlenmelidir.” diye bir madde eklenecektir. Bunlara ilaveten anıt ağaç niteliğindeki zeytin ağaçlarının uygun lokasyona (kamusal alanlar, eğitim kurumlar, ibadethaneler gibi ) ve/veya ilgili müzelere taşınarak tescilinin yapılması ve korumaya alınması.

2-Zeytinlik(*) alanlarda veya yakınında yürütülecek projelerde zeytin ağaçlarına zarar (toz, duman, su, nem konularında) vermeyeceğine dair uzman raporu proje öncesi dosyasına eklenecektir. Ancak bu rapora rağmen zarar meydana gelmesi durumunda işletme sahibi, proje yöneticisi ve raporu hazırlayan uzmanın eşit sorumlulukta en az 10 yıl süre ile hapis cezası alması söz konusu olmalıdır.

3-Zeytinlik alanlarda yürütülecek bütün projelerde proje yürütücüsü ve uygulayıcıların “Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü”nde en az bir haftalık eğitim alıp belgesini proje dosyasında muhafaza etmesi gerekmektedir. Eleman değişmesi durumunda her yeni eleman için bu eğitim ve belge mutlaka gerekmektedir. Bu eğitimlerde toprak koruma, çevre koruma, zeytini koruma,  zeytin ağacının fenolojik dönemlerine göre nasıl bir çalışma yapılması gerektiği gibi konularda bilgiler verilecektir.

4-Konut, alışveriş merkezi, turizm, sağlık kompleksi gibi alanlarda ağaçların taşınması, taş ocakları gibi toz yaratacak sanayi için gerekli önlemlerin alınması maden, enerji, ulaşım, diğer sanayi için yapılacak yatırımlarda zeytinliklerin, meraların ve 1,2,3. Sınıf tarım alanlarının; zeytin ağaçlarının, meranın ve tarım topraklarının nasıl korunacağı, sürdürülebileceği ve proje sonunda nasıl rehabilite edileceği konusunda yatırımcılar (belediyeler dahil)  ziraat fakültelerinin ilgili bölüm öğretim üyelerinin, Ziraat Mühendisleri Odasından bir resmi uzmanın, Zeytincilik Araştırma Enstitüsü’nün ve zeytinle ilgili sivil toplum kuruluşu temsilcisinin görüşü alınmak zorundadır. Özellikle maden sahalarında maden rezervelerinin bitmesi ile rehabilite ihtiyacı duyan alanlar ortaya çıkmaktadır. Bu alanların rehabilitasyonu içinde yukarıda adı geçen uzmanların görevlendirilmesi gerekmektedir. Görüş bildirecek uzman dahil proje yöneticisi ve uygulayıcısının en az 10 yıl süreyle cezai sorumluluklarının olması gerekir. Ancak yatırım amaç dışına çıkartıldığında bu rapor geçerliliğini yitirir çünkü her yatırımın çevre için kendine özgü özelliği vardır.