CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in soru önergesini yanıtlayan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, İran ve Irak’ın yetkili makamlarıyla yaptıkları görüşmelerde, bazı ürünlerde her iki ülkenin uyguladığı ithalat yasağından Türkiye’nin muaf tutulmasını talep ettiklerini açıkladı. 

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Ticaret Bakanlığı’na yönelttiği yazılı soru önergesinde, “Ülkemizde üretilen ve yurt dışı satış olanağı sağlanan ürünler için ülkesine giriş yasağı uygulayan ülkeler var mıdır, varsa ülkelerin isimleri ve yasak kapsamındaki ürünler hangileridir? Irak ile ticari anlaşma kapsamında yumurta, içecek, dondurma ve makarnaya yönelik uygulanan sınırlama ve yasaklar kalkmış mıdır? Bu bağlamda komşu ülkeler arasında sorun yaşanan ülkeler var mıdır?” şeklindeki sorularının yanıtlanmasını istedi. 

CHP Milletvekili  Ömer Fethi Gürer’in önergesine yanıt veren Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, İran ve Irak’ın uyguladığı ithalat yasaklarının içerikleriyle ilgili detaylı bilgileri aktardı. 

İRAN 1660 ÜRÜNE İTHALAT YASAĞI GETİRDİ

İran’ın, ABD yaptırımları sonrasında yaşadığı ekonomik kriz nedeniyle, ülkeden döviz çıkışını azaltmak için 23 Haziran 2018 tarihi itibarinden bu yana toplamda 1.660 ürünün ithalatını yasakladığını anımsatan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, “İran’ın ithalat yasağı uyguladığı ürünler arasında otomotiv, tekstil sektöründe bulunan ürünler, hijyen ve temizlik ürünleri, deriden yapılan eşyalar, elektrikli ev aletleri ve mobilya, vb. gibi ürünler bulunmaktadır” dedi. 

TÜRKİYE’NİN İTHALAT YASAĞINDAN MUAF TUTULMASINI İSTEDİK

Ticaret Bakanı Pekcan, İranlı makamlar ile gerçekleştirilen görüşmelerde ülkemizin söz konusu yasaklardan muaf tutulması gerektiğinin dile getirildiğini belirtti. 

IRAK’IN ALIMLARI YASAKLADIĞI ÜRÜNLER…

Bakan Pekcan, Irak Bakanlar Kurulu tarafından 23 Nisan 2019 tarihinde gerçekleştirilen toplantıda "dondurma ile meyve suyu da dahil olmak üzere gazlı ve gazsız içecekler" ürünlerinin tüm ülkelerden ithalatının 1 Haziran 2019 tarihinden itibaren yasaklandığını, 5 Mayıs 2019 tarihinde ise Irak Parlamentosu’nda tüm ülkelerden yumurta, kanatlı eti ve canlı, donmuş ve soğutulmuş balık ithalatının yasaklanması ve bu ürünlere yönelik ithalat lisansı düzenlenmemesi kararı alındığını hatırlattı. 

Irak’ın ithalatını yasakladığı ürünlerle ilgili olarak, 6 Mayıs 2019’dan 22 Temmuz 2019’a kadar farklı kararlar aldığını, bu süreçte bazı ürünlerin ithalatına 3 ay süreyle izin verildiğini bildiren Bakan Pekcan, şu bilgileri verdi:  

“6 Mayıs 2019 tarihinde, Irak Bakanlar Kurulu Ekonomik İşler Komitesi tarafından, IKBY üzerinden gelen yumurtaların ülkeye girişine sadece 6-16 Mayıs 2019 tarihleri arasında geçmeleri için istisna tanınmış ve Tarım Bakanlığından Irak’ın yumurta ve kanatlı eti üretim kapasitesi ile tüketim ihtiyacının belirlenmesi için detaylı bir çalışma yapması istenmiştir.

Ayrıca, Irak Gümrükler Genel İdaresi tarafından, 19 Haziran 2019 tarihinde yayımlanan bir duyuruda, Irak Bakanlar Kurulu'nun 28 Mayıs 2019 tarihli toplantısında, tüm ülkelerden “sofralık tuz, şehriye türleri ve makama çeşitlerinin” ithalatının yasaklamasına karar verildiği ve kararın 28 Temmuz 2019 tarihinde yürürlüğe gireceği ve bir yıl yürürlükte kalacağı belirtilmiştir.

22/07/2019 tarihinde; Irak Tarım Bakanlığı’nın resmi internet sitesi üzerinden yapılan açıklamada; parça/parçalanmış kanatlı eti (tavuk göğsü, tavuk budu vs.) ve işlenmiş kanatlı eti ürünlerinde (salam, sosis vb.) ithalata izin verilmesinin Bakanlar Kumlu Genel Sekreterliği (BKGS) gündemine taşındığı; dondurulmuş deniz balıklarının ithalatına, yerel pazarın etkilemeyeceği dikkate alınarak ve pazara katkı sağlaması amacı ile 3 aylığına izin verildiği; Irak Parlamentosunun yumurta ve kanatlı eti yasağı karan çerçevesindeki kanatlı eti ve yumurta ihtiyacına yönelik hazırlanan raporun Bakanlar Kurulu Genel Sekreterliğine sunulduğu belirtilmiştir. Hâlihazırda, dondurulmuş/soğutulmuş/canlı balık ithalatı yasak olmakla birlikte, işlenmiş/parçalanmış/konserve balık ithalatı serbesttir.

Müteakiben, Irak Bakanlar Kumlu Ekonomi Komisyonu’nun aldığı bir kararla parça tavuk etinin 2019 yılı sonuna kadar ithalatı 22 Ağustos 2019 tarihi itibarıyla serbest bırakılmış olup Bakanlığımızın Irak Tarım Bakanlığı yetkililerinden edindiği bilgiye göre, bu uygulama halen devam etmektedir.

Bahse konu yasak kararlarının alındığı ilk andan itibaren, Bakanlığımız ve ticaret müşavirlerimizce girişimlerde bulunulmuştur.

Bakanlığımızın 20 Haziran 2019 tarihindeki Irak’a ziyareti esnasında, başta Irak Cumhurbaşkanı olmak üzere, Irak Başbakanı, Irak Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı, Irak Ticaret Bakanı ve Irak Planlama Bakanı ile gerçekleştirdiği tüm ikili gülüşmelerinde ithalat yasaklarının biran önce kaldırılması talep edilmiştir. Ayrıca, ziyaret sonrasında konuya ilişkin ilgili Iraklı bakanlara mektup iletilerek ithalat yasaklarının kaldırılması talebimiz bir kez daha vurgulanmıştır. Buna ilave olarak, içerisinde söz konusu ürünlerin de yer aldığı ülkemizce Irak tarafından gümrük muafiyeti talep edilen ürünler Bakanlık yetkililerinin ziyareti sırasında Irak makamlarına tevdi edilmiştir. Söz konusu liste Irak tarafınca incelenmektedir.

Bakanlığımızca, söz konusu yasakların kaldırılmasına yönelik Irak makamları nezdinde girişimlerde bulunulmaya devam edilmektedir.”