Bebeklerde uykunun mimarları Selen SUFRİ ÜÇOK ve Sedef FENİK’in hikayesini…

Birbirleri ile yoga yaparken tanışan bu iki muhteşem anne, bebeklerinin doğumundan sonra, birçok anne gibi uykusuz, yorgun, stresli günler ve geceler geçirdiler. Ta ki, bu duruma bir çözüm bulmayı kafalarına koyana dek. Kendi bebeklerinin uyku sorunlarını çözdükten sonra, hayat kalitelerinin arttığını söyleyen bu iki anne, uykusuzluk çeken diğer annelere de yardım etmek üzere, Amerika’da bulunan Hamile ve Bebek Uyku Danışmanlığı Koçluk Eğitim Programını tamamlayarak “Dandini Uyku Danışmanlığı” nı kurdu.Dandini Uyku Danışmanlığı; 0-5 yaş arası bebeklerin/çocukların uyku sorunlarını çözmek isteyen ailelere danışmanlık hizmeti veren mucize bir danışmanlık firması.İşte biz de bu harika işin kurucusu anneler, Selen SUFRİ ÜÇOK ve Sedef FENİK ile bebek uykusu konusunda doğru bilinen yanlışları ve neler yapılması gerektiğini konuştuk.

Bebeklerin uyku düzeni ile ilgili doğru bilinen yanlışlar nelerdir?

YANLIŞ 1 – Bebeği geç yatır, sabah geç uyansın!

Bizim gözlemlerimize göre, ülkemizde en çok yapılan yanlış; bebekleri geç yatırmak. Geç yatan bebek, geç kalkmaz. Aksine, uykusunu alamamış ve yorgun olduğu için daha erken kalkacaktır. Bebek uykusu, yetişkin uykusundan farklıdır. Bebekler; uyuyarak büyürler ve gün içinde öğrendiklerini, beyinlerine uyku sırasında işlerler. Bebeklerin uyku esnasındaki zihinsel gelişimleri maksimum düzeydedir. Beyin gelişiminin %80’inin 0-3 yaş döneminde tamamlandığını düşünürsek, bu dönemdeki uyku kalitesinin ve yeterli uykunun ne kadar hayati önem taşıdığını daha iyi anlayabiliriz. Bebeği, sabah geç kalkar mantığıyla, gece geç saatlere kadar ayakta tutmak; onun sağlıklı ve kaliteli uyumasını, ihtiyacı olan uykuyu almasını ve dolayısıyla sağlıklı gelişmesini engellemektedir. Çoğu bebek, kaçta yatarsa yatsın, sabah hep aynı saatte kalkar. Ailelere tavsiyemiz; bebeklerinin gece yatış saatini; o günkü gündüz uykularının süresine, son gündüz uykusundan kalkış saatine ve sabah uyanma saatine göre belirlemeleridir.      

YANLIŞ 2 - Bebeğimi uyutmak için sallamalıyım / emzirmeliyim!

Ülkemizdeki en yaygın uyku sorunu; bebeklerin uyutulmak için emzirilmeye ya da sallanmaya ihtiyaç duymasıdır. Emzirme; hem bebeklerin sağlıklı ve doğal beslenmesi, hem de anne-bebek arasındaki bağı güçlendirmesi bakımından çok önemlidir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta; bebeği, “uyutmak için” emzirmemektir. Uykuya dalarken, emmeye bağımlı olan bebekler, her uyandığında, tekrar uykuya dönebilmek için yine emmek/emzirilmek isteyecektir. Aynı şey, sallanarak uyumaya alışmış bebekler için de geçerlidir. Doğru olan; bebeği, doğduğu günden itibaren, uykulu ama uyanık bir haldeyken, kendi yatağında, kendi kendine uyumaya alıştırmaktır.

YANLIŞ 3 – Bebeğim, gece her uyandığında acıkıyor!

Bebeklerin gece uyanması, birçok nedenden kaynaklanabilir. Evet, acıkmak da bunlardan biridir, fakat her uyanmayı “acıkma” olarak düşünerek, bebeği, her seferinde beslemek doğru değildir. Ailelere tavsiyemiz;  bebeklerinin, sık uyanmasının neden kaynaklandığını tespit etmeleri, ihtiyacını anlamaya çalışarak, ihtiyaca göre cevap vermeleri olacaktır. Örneğin; her gece aynı saatte uyanan bir bebek, muhtemelen acıktığı için değil, alışkanlıktan uyanmaktadır. 6. Ayını dolduran çoğu bebek, geceleri beslenmeden 11-12 saat kesintisiz uyuyabilir. Bebeklerin, kilo alımı ve gelişimi normalse gece beslenmesine ihtiyacı yoktur diyebiliriz.

YANLIŞ 4 – Bebeğim, ne kadar yorgun olursa, o kadar iyi uyur!

Ülkemizde, yaygın olarak yapılan bir yanlıştır. Çoğu aile, gece boyunca kesintisiz uyur umuduyla, bebeğini, dayanabileceğinden çok daha uzun süreler ayakta tutmaktadır. Bebeklerin, yaşlarına göre uyanıklık süreleri vardır. Uyanıklık süresi; bebeğin, ayına ya da yaşına göre, aşağı yukarı, uyumadan dayanabileceği süredir. Tabii ki her bebek farklıdır; bazı bebekler daha az veya daha fazla uyanık kalabilir. Doğru olan; bebeğin uyku işaretlerini gözlemleyerek, uykusu geldiğinde yatağına yatırmaktır. Örneğin; yenidoğan bir bebek, yaklaşık 40 – 60 dakika kadar uyanık kalabileceği halde; onu 2 – 3 saat ayakta tutmak, aşırı yorgunluk oluşumuna neden olarak, uykuya dalmasını çok zorlaştıracak ve gece boyunca daha sık uyanmalarla sonuçlanacaktır.

YANLIŞ 5 – Bebeği gündüz uyutma, gece iyi uyusun!

Gündüz az uyuyan veya uyumayan bebekler, bilinenin aksine, geceleri hiç iyi uyumazlar. Her zaman duyduğumuz bir söz vardır; “uyku, uykunun mayasıdır.” Gündüz uykusu uyumama; aşırı yorgunluğa, aşırı yorgunluk ise; sık gece uyanmalarına neden olur. Gün içinde uykusunu alan bir bebek, çok daha kolay uykuya dalarak, gece de çok daha verimli ve kaliteli uyur.

YANLIŞ 6 - Bebeğim uykuyu sevmiyor

Bu cümleyi hemen hemen her aileden duyuyoruz. Daha önce de söylediğimiz gibi; her bebek farklıdır, dolayısıyla gün içindeki toplam uyku süreleri de bebekten bebeğe değişebilir. Fakat bu süre, hiçbir zaman bir yetişkinin uyku süresi kadar olamaz. Çalıştığımız ailelerin çoğunda, bebeklerin, ebeveynleriyle aynı saatte yatıp, aynı saatte kalktığını görüyoruz. Yine bu ailelerde, bebeklerinin  gündüz uykuları da, ailenin o günkü planlarına göre şekilleniyor. Hal böyle olunca da; bebeğin, uzun saatler boyunca ayakta kalmasının doğal sonucu olarak, vücudu kortizol hormonu (stres) salgılamaya başlıyor. Yorgunluk nedeniyle bu hormonu salgılayan çocuklarda, aşırı hareketlilik, fazla enerjik ve cin gibi olma hali görürüz. Aileler de bu durumu, “bebeğim/çocuğum uykuyu sevmiyor, uykusu gelmiyor, uykuya direniyor, uyumak istemiyor” şeklinde yorumluyorlar. Oysa ki, bu durumdaki bir bebeğin/çocuğun uyku saati çoktan geçmiştir, tüm bu davranışlarının nedeni de budur.

YANLIŞ 7 - Formül süt ya da diğer tok tutucu gıdalar (muhallebi vb) ile beslenen bebekler daha uzun ve iyi uyur!

Anne sütü ile beslenen bebeklerin, uykudan önce formül süt ya da muhallebi türü gıda tüketen bebeklere göre, daha az ya da daha verimsiz uyuduğunu gösteren bir araştırma yoktur.

Aksine; yapılan araştırmalar, anne sütü ile beslenen bebeklerin, daha sık uyanarak, daha kısa süreli uyuduklarını, fakat toplam uyku sürelerinin, formül süt ile beslenen bebeklerle aynı olduğunu göstermiştir. Ayrıca, katı gıdaya daha erken aylarda geçiş yapan bebeklerin, daha fazla uyku sorunu yaşadığı gözlemlenmiştir.

Anne sütünün hazmı kolay olduğundan, anne sütü alan bebekler, acıkarak sık uyanırlar, ancak; burada önemli olan, bebeğin günlük ihtiyacı olan uykuyu uyumasıdır ve tabii ki; bebekler için ideal besin kaynağı, her zaman anne sütüdür.

Bu yanlışlar düzeltilmezse bebekte ne gibi uyku sorunlarına yol açabilir?

 Bu yanlışların düzeltilmemesi, bebeğin kaliteli uyuyamamasına ve buna bağlı olarak da ihtiyacı olan uykuyu alamamasına neden olur. Bebeklerde yetersiz uyku ise; adaptasyon sorunları, dikkat süresinin azalması, beslenme bozuklukları, asabiyet oluşumu, öğrenme yeteneğinin azalması gibi pek çok sorunu da beraberinde getirmektedir.

 Aileler bu yanlışları düzelttiklerinde bebeğin uyku düzeni ile ilgili ne gibi olumlu değişimler gözlemliyorsunuz?

 Çalıştığımız ve bu yanlışları birlikte düzelttiğimiz hemen hemen her aileden, duyduğumuz ilk cümle; “bebeğim uykuyu çok seviyormuş da biz farkında değilmişiz” oluyor. Bunu duymak, içimizde tarif edilemez bir sevinç yaratıyor. Kaliteli ve desteksiz uykuya kavuşan bebek sayısı, gece boyunca kesintisiz uykuya kavuşan aile sayısı arttıkça, bizim de mutluluğumuz artıyor. Görüyoruz ki, bebeklerdeki tüm uyku sorunları, aslında ebeveyn hatalarından kaynaklanıyor ve bu bahsettiğimiz yanlışların düzeltilmesi ile bebekler huzurla mışıl mışıl uyuyor, zihinsel ve bedensel yönden sağlıklı gelişiyor ve buna bağlı olarak da aile bireyleri, kendilerine ve birbirlerine daha fazla vakit ayırarak, bebekleri ile daha kaliteli zaman geçirebiliyorlar.

 Sizin gözlemlerinize göre ülkemizde en sık yapılan yanlış nedir?

En önemli ve en sık yapılan yanlış; bebeklerin, geceleri çok geç saatlere kadar ayakta tutulması ve maalesef belirli bir günlük düzenlerinin olmayışı.

http://www.dandiniuyku.com/