Sokakta gördüğü yavru kediye tekme atanı da, yaşlı ve yardıma muhtaç olan birini gördüğünde merhametle yardım edeni de bir anne baba yetiştirmiştir. Peki bu çocukları zorba ya da vicdanlı olmaya iten nedir? Neden bazı çocuklar merhameti ve iyiliği düstur edinirken diğerleri zorbalığı tercih eder? Çocuğun iyi ya da kötü davranışlar sergiliyor olması doğuştan getirdiği mizaca göre mi şekillenir yoksa karakterini oluşturan başka unsurlar söz konusu mudur?

Aslında konuyu tek bir temele bağlamak doğru olmayacaktır. Çünkü bir çocuğun davranışını şekillendiren sadece mizacı değildir. Doğuştan getirdiği mizaca ek olarak karakter oluşumuna destek olan pek çok unsur vardır. Anne baba tutumları bu unsurların en başında gelse sürekli yazıyor olsam da, kültürel çevre, içinde bulunulan koşullar ve akran tutumları da çocuğun davranışlarını doğrudan etkiler. Bu nedenle çocuğun sosyo kültürel çevresinin de büyük önem taşıdığı unutulmamalıdır. 

Elbetteki zorlu yaşam mücadelesi verirken diğer yandan çocuklarına yaşam değerlerini öğretmesi  için mücadele eden, çocuklarının ruhlarını sağlıklı bir şekilde besleyen, saygı merhamet sorumluluk dürüstlük gibi ahlaki erdemleri çocuğuna aktaran anne babaların varlığı çocuğun gelişiminin olmazsa olmazlarıdır. Ancak çocuğunun arkadaşlarının kimler olduğunu, arkadaşlarının ailelerine ilişkin anne baba tutumlarını ve çocuğun birlikte vakit geçirdiği ortamdaki ve çocuğa temas eden herkesin çocuk üzerinde etkisi olduğu da dikkate alınmalı ve çocuk için mümkün olan en doğru ortamlar tercih edilmelidir. 

Sizin özenle sakındığınız hafızasını zararlı bir çok virüsle dolduracak, çocuğunuza kötü sözcük ve davranışları aşılayabilecek her türlü unsura karşı önlem almak anne baba olarak yine sizin göreviniz. Yani sizin o sakındığınız çocuğunuz eğer uygunsuz kişilerle vakit geçiriyorsa, araştırma gereği duymadığınız filmleri izliyor kitapları okuyorsa üzgünüm ama çevresel ve kültürel olarak da olumsuz modeller edinebilir. 

Ülkemizde “Recep İvedik” gibi mizah olarak sunulan pek çok örnek oldukça rahatsız edici olmakla birlikte çocuklarımız için bir tehlikedir. Hatta Recep İvedik’in bile masum kaldığı nice yayına maruz kalıyor maalesef çocuklarımız. Böylece kibarlık kavramı kabalıkla, dürüstlük kavramı yalanla yer değiştirebiliyor maalesef. Elbette ki en önemli ve güçlü rol model anne babadır ama sosyal öğrenme, sosyal medyanın ve sosyal hayatın bu kadar yaygınlaştığı günümüzde yok sayılamaz. Çocuk bire bir olumsuzu modellemese bile modelleyen ve uygulayan diğerlerinin içinde huzurunu yitirme tehlikesi ile karşı karşıya kalacaktır. Kötü sözleri işitecek, kabalığa zorbalığa maruz kalacak ve ruh sağlığı zedelenecektir. Çocuğunuzun size ifade etmemiş olması ya da davranışlarına yansıtmaması ruh dünyasının yaralandığı gerçeğini değiştirmeyebilir. Bu yüzden oluşabilecek zedelenmeleri onarmak ya da önlemek için anne babalara görevler düşmektedir şüphesiz. 

Her şeyden önce anne babaların uyanık olmaları önemlidir.

Çocuklarını tanımaları ve çocuklarında meydana gelebilecek değişiklikleri fark edebilmek için gözlemlemeleri gerekir.

Çocukları ile sağlıklı iletişim kurmalarını, çocuğu rahatsız eden bir şey olduğunda korkmadan ve utanmadan anlatabilecek iletişim kanalını oluşturmaları şarttır.

Günün belli zaman dilimlerini birlikte geçirmeyi rutin haline getirmek gerekir.

Çocuğun odasında vakit geçirmesini talep etmek yerine odanın dışında çalışma ya da eğlenme ortamları olması ailelerin işini kolaylaştıracaktır.

Çocuğunuzun okulunu, öğretmenlerini ve okul personelini görmek için zaman zaman okuluna uğramanızı, sınıf arkadaşları ile tanışmanızı öneririm. Ayrıca en yakın arkadaşlarının aileleri ile iletişime geçmeniz çoçuğunuzun kimlerle yakın olduğunu araştırmanız gerekir. 

Çocuğunuzun kütüphanesinde neler var? Çocuğunuz neler okuyor? Önce siz okuyun çocuğunuzun okumasını istediğiniz kitapları. Zira son dönemde salt ticari kaygı ile yazılmış yüzlerce kitap mevcut çocuğunuza zarar verebilecek.

Neler izliyor çocuğunuz? Televizyonda, tablette, telefonda ya da sinemada nelere maruz kalıyor? İçeriğini bildiğiniz video ve filmleri izlemesine izin verin. Gerekirse çocuk korumaları, filtreleri tercih edebilirsiniz.

Peki ya çağımızın en büyük kolaylığı aynı zamanda kötü kullanılması halinde en büyük virüsü olan internette nelere maruz kalıyor çocuğunuz? Neler görüyor, işitiyor ya da okuyor? Peki online kimler var çocuğunuzun hayatında? Şahsen kızım Sudelina’nın YouTube videolarında gördüğü gibi konuşmaya başladığını bizzat gördüğüm için önlem almak zorunda kaldım.

Sokakta, parkta kimler var çocuğunuzun çevresinde bilmeniz için çocuğunuzla vakit geçiriyor olmanız, birlikte geçirdiğiniz süreyi arttırmanız önemli. Elbette her zaman yanında olma şansınız yok ve çocuğunuz bir birey, ama unutmayın o sadece bir çocuk! Sorunluluk sizde!