Son zamanlarda tüm diyet tariflerde, diyet listelerinde, etiketlerde sıklıkla karşılaştığımız   terim ‘’GLUTENSİZ ’’ ‘’GLUTEN FREE ‘’ Ve en çok  aldığım sorulardan biri de ‘’Kilo vermek için glutensiz mi beslenmeliyim?’’ Glutensiz beslenme bir trend mi yoksa gerçekten sağlıklı beslenme için listemizden çıkarmalımıyız?  Her dönem bir diyet tarzı popüler olmakta, ve bir çok insan içinde uygulanılabilir olarak görülmektedir.Her yeni trend herkes için uygunmudur? Son zamanların yeni trendi ‘’Glutensiz Beslenme’’ Yeni trend hakkında bilinen ve bilinmeyenlere şöyle bir bakalım...

Gluteninin ne olduğunu biliyormusun? İlk olarak bu soruyla başlayalım.  Gluten buğday (bulgur da dahil) arpa ve çavdar gibi diğer tahıllarda bulunan bir tür proteindir. Hamur işlerinizin pufidik pufidik kabarmasına neden olan proteindir. Nem tutucu ve yapıştırıcı özelliğinden dolayı, dondurma, bira, ketçap, hazır soslarda; aroma verici özelliğinden dolayı kuruyemişlerde de kullanılmaktadır. Hal böyle olunca yıllardır sofralarımızda tüketilen miktarında da artış olmuştur. Gluten adı verilen proteini sindiremeyen glutene karşı duyarlı kişilerde bazı sağlık problemleri görülmektedir. Kişilerde karın ağrısı, hazımsızlık, kusma atakları, ishal (diyare), kabızlık (konstipasyon), yorgunluk , eklem-kas ağrıları, ağız ve cilt yaraları şeklinde glutene karşı hassasiyet belirtileri ortaya çıkmaktadır. Gluten adı verilen bu proteinin vücutta sindirilememesi sonucu çölyak hastalığı ortaya çıkmaktadır. Glutene alerjisi olan kişilerde bu hastalık görülmektedir. Bu rahatsızlığı olan kişilerin günlük beslenmesinden tamamen gluteni çıkarmaları gerekmektedir.

Glutensiz ve tam tahıllı kavramlarındaki karışıklık nedir? Son zamanlarda paylaşılan glutensiz tariflerde karşılaştığım ‘’glutensiz’’ diye tabir edilen ürünlerin aslında glutensiz olmadığı...Maalesefki beyaz un yerine tam tahıllı unu kullanmak ‘’Glutensiz’’ beslenmek anlamına gelmez...Tam tahıllıda olsa gluten proteini yine mevcuttur. Ama bu durumun iyi bir avantajıda var tabi ki... Tam tahıllı ürünler tüketmek daha fazla lif almanızı sağlar, daha fazla lif tüketimi uzun süreli tokluk sağlar ve de kan şekeri ve insülün seviyenizi dengeler..

Kilo vermenin yolu glutensiz beslenmek mi ? derseniz, Glutensiz beslenen bir çok kişinin inceldiği, ve kilo verdiği doğrudur. Glutensiz bir diyetin çölyak hastalığı veya gluten duyarlılığı olmayan kişilerde ağırlık kaybı sağladığını gösteren yayınlanmış bir rapor bulunmamaktadır!!!

Ağırlık kaybını sağlayan faktör gluten olmamakla birlikte enerji alımının azalmasıdır. Glutensiz diyetleri doğru uygulayan bireyler, makarna, ekmek, hamur işleri gibi gıdalardan uzak dururlar. Beslenmelerinde daha fazla meyve ve sebzeye yer vermeleri, glutensiz tahıl olan mısır, amaranth, kinoa, karabuğday gibi lif oranı yüksek karbonhidrat seçimi ağırlık kaybını sağlayabilmektedir.

Glutensiz olan yiyeceklere yönlenmekte tuzak nedir? Bilinçsiz bir şekilde  fazla miktarda glutensiz ürünleri tüketmek kilo alımına da neden olabilir. Sadece kilo kontrolü için alışverişinizde ‘’Glutensiz’’ ürünleri seçiyorsanız, gerçekten bir tuzağa düşüyorsunuz. Nasıl mı ? derseniz.. Çünkü piyasadaki bu ürünler Çölyak hastaları için üretilmişlerdir ve pirinç unu, mısır unu, patates nişastası vs. içermektedirler. Glutensiz ürünlerde nişasta miktarı daha fazladır.Bu da Çölyak olmayan ama kilo vermek isteyenler için tamamen yanlış bir seçimdir. Çünkü hızlı kilo almaya ve kan şekerinde dengesizliklere neden olmaktadır. Yapılan araştırmlarda bu besinlerin de şeker hastalığından kalp hastalığına pek çok sağlık sorununa neden olabileceğini göstermektedir. 

Çölyak hastası olmasam da glutensiz beslenmelimiyim? Son kanıtlarda Glutensiz diyetlerin bağırsakta faydalı bakteri sayısını azaltırken, istenmeyen bakteri sayısını artırmakta olduğu da bildirilmektedir. Bağırsaklarımız ikinci beynimiz olarakda tanımlanmakta. Bağırsak sağlığımız için gluten içeren besinlerin  kısıtlanmasında fayda olmakla birlikte, kısıtlamak içinde piyasada satılan ‘’Glutensiz ürünlere’’ yönlenilmemelidir.  Eğer Çölyak hastalığınız yoksa glüteni tamamen kesmek yerine, glüten içeren besinlerde kısıtlama yapmanız size yarar sağlayacaktır. 

Sevgiyle ve ışıltınızla kalın.

Senem Köse  Bektaş

İnstagram @holistikmuhendis 

Twitter @senemkose14