Bademciklerden birinin ya da her ikisinin birlikte iltihaplanması durumu olarak tanımlanabilecek olan tonsilit, sıklıkla virüslerden kaynaklanan bir enfeksiyondur. Kimi zaman bakteriler de bademciklerde iltihaba neden olabilir. Bakteri nedenli tonsillit daha ciddi seyreder, uygun bir tedavi olmadığında ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bu hastalık yaygın olarak çocuklarda görülür. 

Tonsilit belirtileri nelerdir?

• Boğazda kaşıntı,

• Boğazda kuruluk,

• Yutkunurken boğazda ağrı hissetme,

• Ağızda kötü koku,

• Ses tınısında değişiklikler,

• Besinleri yutmada zorluk çekme,

• Yutma sırasında ağrı,

• Ses kısıklığı,

• Geniz akıntısı,

• Ağzı açmakta güçlük,

• Boğazda ele gelen şişlik,

• Boyun tutulması,

• Baş ağrısı,

• Öksürük,

• Titreme,

• Karın ağrısı,

• Mide bulantısı, kusma.

Tonsilit tipleri nelerdir?

Semptomlara ve iyileşme sürelerine göre tanımlanan farklı ‌tonsilit tipleri vardır. Tipin teşhis edilmesi, hastalığın nasıl tedavi edileceğine karar verilmesinde yardımcı olur. ‌Tonsilit tipleri şu şekilde özetlenebilir;

Rekürren ‌‌Tonsilit: Bir kişinin yılda birçok kez akut bademcik iltihabı geçirmesi durumudur.

Akut ‌‌Tonsilit: Akut ‌tonsilitte belirtiler yaklaşık olarak 3 ila 4 gün sürer. Ancak bu süre 2 haftaya kadar uzayabilir.

Kronik ‌‌Tonsilit: Akut tipe göre çok daha uzun sürer. Kronik boğaz ağrısı, ağız kokusu ve boyunda hassas lenf düğümleri şeklinde kendini belli eder. 

Tonsilit neden meydana gelir?

Vücutta hastalıklara karşı ilk savunma mekanizması bademciklerdir. Vücudun enfeksiyonlarla mücadele edebilmesi için beyaz kan hücreleri üretir. Ağız yoluyla vücuda giren bakteri ve virüslerle savaşırlar. Ancak mikroorganizmaların neden olduğu enfeksiyonlar karşısında hassas olabilirler. Tonsilite, soğuk algınlığında olduğu gibi bir virüs veya ‌strep boğazındaki gibi bakteriyel bir enfeksiyon neden olabilir. Bademcik enfeksiyonlarının en yaygın nedeni virüslerdir.

Tonsilit nasıl teşhis edilir?

Uzman bir doktor tarafından hasta fiziki olarak muayene edilir. Muayenede hastanın boğazına, kulak ve burnuna bakmak için ışıklı bir alet kullanır. Bazı ‌strep boğaz enfeksiyonu vakalarıyla ilişkili olan ve kızıl hastalığı olarak bilinen rahatsızlığa ait bir döküntü bulunup bulunmadığını kontrol eder. Şişmiş lenf bezleri için çocuğun çene altı ve boynunu elle araştırır. Solunum sesleri kontrol edilir. Aynı zamanda dalakta büyüme olup olmadığını görmek için karın muayene edilir. 

En sağlıklı teşhis için hastanın boğazının arkasına steril bir çubuk sürtünerek bir salgı örneği alınır ve streptokok bakterisi varlığı açısından incelenir. Tam kan sayımı testi yapılır. 

Tonsilit nasıl tedavi edilir?

Bademcik iltihabı yaşayan bireylerde enfeksiyona yol açan mikroorganizma tespit edildikten sonra bakteri kaynaklı ise antibiyotik kullanımı önerilir. Fakat viral kaynaklı enfeksiyonlarda antibiyotikler herhangi bir fayda sağlamaz. Ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar ile boğaz spreyleri, gargaralar mevcut semptomların hafifletilmesi ve giderilmesi amacıyla kullanılabilir. Sürekli tekrarlanıyorsa bademcikler cerrahi yöntemle alınabilir.