Senem Köse Bektaş

Senem Köse Bektaş

5 element diyeti

5 element diyeti yeni bir "mucize diyet" değil, keyif ve zindeliğe odaklanan bir beslenme şeklidir. 3000 yılı aşkın bir süredir denenmiş ve test edilmiş bir sağlık öğretimi olan geleneksel Çin tıbbının zengin deneyimine dayanmaktadır. Yiyeceklerin ısınma, soğutma ve nötr yiyecekler olarak sınıflandırılması, beş elementli diyette büyük önem taşır. Bu öğretiler, sağlıklı bir insanda yin ve yang'ın yaşam enerjilerinin uyumlu bir denge içinde olduğu fikrine dayanmaktadır. Yin, soğuk, pasif kısımları, Yang ise sıcak, aktif kısımları temsil eder. Elbette bu sınıflandırmanın gıdanın gerçek sıcaklığı ile bir ilgisi yoktur.

Ekşi, acı, tatlı, keskin ve tuzlu gibi temel tatların yanı sıra bu enerjilerin de diyette dengelenmesi gerekir. Vücutta bir şeylerin dengesi bozulursa doğru besinlerle dengeyi yeniden sağlayabilirsiniz. Örneğin titreme ve donma, fazla Yin'den kaynaklanır ve yiyeceklerin ısıtılmasıyla giderilebilir.

Bu beslenmeye göre her yiyecek, tadına göre ateş, su, toprak, metal ve ağaç gibi belirli bir elementle tanımlanmaktadır. Her aromanın organizmamız üzerinde farklı bir etkisi vardır. Tüm elementler birbirine bağlıdır ve birbirini etkiler. 5 element diyeti ile vücudumuzda uyumlu bir Yin ve Yang dengesi olur ve enerji potansiyelimiz ‘’Çi’’serbestçe akabilir.

İnsan bir bütün olarak, zihin, beden ve ruhun bir birim oluşturduğu enerjik bir yapıdır. Bu yüzden vücudumuzun ihtiyaçlarını nasıl dinleyeceğimizi yeniden öğrenmemiz gerekebileceği için bu beslenmede sezgilerimizi yeniden aktif hale getirebilmek için ilk aşamada pratiğe ihtiyacımız vardır. Çoğumuz bu yeteneği kaybettik ama yeniden hatırlayabiliriz.

Yin ve yang ne anlama geliyor?

Her şeyin iki yüzü vardır. Yin ve yang'ın iyi bilinen işareti, Çin'in erkek/dişi işaretidir ve bu nedenle zıtlıklar, dualite ve kutupluluk dünyasını sembolize eder. Geleneksel Çin tıbbında hastalık, yin ve yang'ın dengesizliğidir.

add-a-subheading-10.png

5 element

Çin beslenmesinde gıdalar beş elemente göre sınıflandırılır:

Odun

Ateş

Metal

Su

Toprak

Elementlerin her birine belli bir tat aynı zamanda da bazı organlara da karşılık gelir.

Odun: Ekşi -> Karaciğer ve Safra Kesesi:

Ekşi tat yönü, canlandırıcı enerjiyi temsil eder. Bu elementin yiyecekleri arasında tahıllar ( kılçıksız ve buğday), filizler, taze otlar, marul, yeşil sebzeler, ekşi meyveler bulunur.

Ateş: Acı -> Kalp ve İnce Bağırsak:

Sıcaklığı ve ışığı temsil eder, yiyeceklerin tadı acıdır ve sindirim sürecine yardımcı olur. Ateşe dayanıklı yiyecekler arasında hindiba, roka, greyfurt, tahıllar (çavdar, darı) ve aynı zamanda acı likörler bulunur.

Toprak: Tatlı -> Dalak ve Mide:

Toprak elementi, tatlı tadı (Çi'yi oluşturur), hafifliği ve dolgunluğu temsil eder. Böylece diyetin en büyük bölümünü oluşturur. Toprak elementinin besinleri hemen hemen tüm tahıl türlerini, et ve sebzeleri, yumurtaları, yağları ve kuruyemişleri içerir.

Metal: Keskin -> Akciğer ve Kalın Bağırsak:

Metal elementi, hem dış soğuk hem de iç soğuk (Çi'yi dağıtır) durumunda yardımcı olan keskin tadı temsil eder. Metal gıdalar arasında zencefil çayı veya sıcak şarap gibi içecekler, sıcak baharatlar, alabaş, turp, pırasa, soğan ve yaban turpu gibi çeşitli sebzeler bulunur.

Su: Tuzlu -> Böbrek ve Mesane:

Su elementi yumuşaktır ve tuzlu bir tada sahiptir. Su elementinin besin maddeleri, belirtilen deniz ürünlerine ek olarak maden suyu, tatlı su balıkları ve baklagilleri içerir. Kışın hazırlanan güveçler, çorbalar, kompostolar ve pişmiş tahıl yemekleri için idealdir.

Dengeli bir diyet 5 tadıda içermelidir ve dengesizliğe yol açabileceğinden hiçbiri aşırı vurgulanmamalı veya uzun süre tamamen ihmal edilmemelidir.

Önceki ve Sonraki Yazılar